ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: Δημοσιεύουμε τους πρώτους των οικογενειών που καταγράφηκαν και ταυτοποιήθηκαν στη Βυτσίστα. Καταγράφονται 60 περίπου οικογένειες, άλλες μεγάλες με πολλούς κλάδους και άλλες μικρότερες. Μερικές δεν υπάρχουν πια ως επώνυμα στη Μεσοχώρα.
1. ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΑΣ: Πρώτος καταγράφεται ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ [εκ του οποίου πήραν το επώνυμο Αθανασούλας και Αθανασοπουλος]. Γιος αυτού ήταν ο Αθανασόπουλος Ιωάννης, ο οποίος καταγράφεται στον εκλογικό κατάλογο του 1882 γεννηθείς το 1831 αλλά και ο Δημήτριος ως γεννηθείς το 1826 στον εκλ. κατάλογο αλλά και ως ένορκος το 1888. Ο Δημήτριος παντρεύτηκε κόρη του Βρατσίστα [υπάρχει τοπωνύμιο Λογγά Βρατσίστα] και συνεχίστηκε η γενιά τους.
2. ΒΛΑΧΟΣ: οι ΒΛΑΧΑΙΟΙ ήρθαν από Δέση. Εκεί λεγόταν ΜΑΤΑΡΑΓΚΑΣ κι όταν ήρθε εδώ τον είπαν βλάχο [επειδή ήρθε από βλάχικη περιοχή]. Πρώτος καταγράφεται ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ γεννημένος στις αρχές του 19ου αι. Ο γιος αυτού ΓΕΩΡΓΙΟΣ, γεν. το 1840, καταγράφεται στον εκλ. κατάλογο του 1882.
3. ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΗΣ: Γενάρχης των Γεροβασιλαίων καταγράφεται ο ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ [πιθανόν από το όνομά του απορρέει και η καθιέρωση του επωνύμου] γεννημένος περ. το 1800. Παιδιά του καταγράφονται στο εκλ. κατάλογο του 1882. Αυτός που κυρίως συνδέεται με τη Βυτσίστα ήταν ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, γεννημένος το 1843.
4. ΓΙΑΤΑΓΑΝΑΣ: Ως αρχηγός της οικογένειας των ΓΙΑΤΑΓΑΝΑΙΩΝ καταγράφεται ο ΧΡΗΣΤΟΣ γεννημένος αρχές του 19ου αι. Στη Βυτσίστα η οικογένεια ξεκινά με τον ΒΑΣΙΛΕΙΟ γιο του Χρήστου, που γεννήθηκε το 1843, και παντρεύτηκε σε α΄ γάμο τη Θεοδώρα Κυρτσιά και σε β΄ γάμο την Ελένη Κοθρά.
5. ΓΚΑΝΙΑΣ: Οι Γκαναίοι ανήκουν στη μεγάλη οικογένεια των Μητσαίων, από τις παλαιότερες της Βυτσίστας. Στα μέσα του 19ου αι. διαχωρίστηκαν ονοματολογικά και χρησιμοποιούν το ΓΚΑΝΙΑΣ [άγνωστη προέλευση]. Παλαιότερος πρόγονος καταγράφεται ο [ΜΗΤΣΙΟΣ] ΑΝΤΩΝΙΟΣ του Μήτσιου, γεννημένος το 1794. Στην οθωμανική απογραφή του 1834 καταγράφεται ως μεσαία φορολογούμενος με στριφτό, ξανθό μουστάκι, ετών 40. Στους απογόνους του βρίσκουμε τα επώνυμα ΜΗΤΣΙΟΣ, ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ και ΑΝΤΩΝΙΟΥ.
6. ΓΛΑΒΑΣ: Οι Γλαβαίοι κατάγονται από το γειτονικό Δοβρόι [Αετό]. Τρία αγόρια του Ιωάννη Γλαβά ήρθαν γαμπροί στη Βυτσίστα. Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ παντρεύτηκε την Ελένη Φ. Μαυρομύτη, ο ΘΩΜΑΣ την Ελένη Ι. Τσιμπίδα και ο Ηλίας ή Λεωνίδας τη Γιαννούλα Δ. Χαλιμούρδα [στον οικισμό Σπίτια].
7. ΓΟΥΡΓΟΥΛΙΑΣ: Οι Γουργουλαίοι κατάγονται από το Παχτούρι και ανήκουν στην μεγάλη οικογένεια των Ζιουταίων. Δύο αγόρια του Ζιούτου Γεωργίου [ εξ ου και το Γουργούλιας] ήρθαν γαμπροί στη Μεσοχώρα. Ο ΓΟΥΡΓΟΥΛΙΑΣ Κωνσταντίνος παντρεύτηκε την Ελένη Γώγου Μαυρομύτη και ο Δημήτριος την Αικατερίνη παπα-Γεωργίου Παπαγεωργίου ή Μαυρομύτη. Μάλιστα στη Μεσοχώρα παντρεύτηκε και η αδελφή τους Ελένη με τον Κωνσταντίνο Αθ. Μπαρούτα.
8. ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ: Η αρχή της οικογένειας ΔΙΑΜάΝΤΗ, όπως ήταν το αρχικό επώνυμο χάνεται στα βάθη της Τουρκοκρατίας. Οι Διαμανταίοι κινούνται μεταξύ Βυτσίστας και Καπρόι. Στα τέλη του 18ου αι. γεννήθηκε ο ΔΙΑΜάΝΤΗΣ Γεώργιος του Θύμνιου(!) από τον οποίο προκύπτουν οι της Βυτσίστας και ένα μέρος του Καπρόι. Από παράλληλο κλάδο προέρχεται ο ΔΙΑΜάΝΤΗΣ Γεώργιος του Χρήστου από τον οποίο προκύπτουν οι Διαμανταίοι του Καπρόι, της Βάκαρης αλλά και η γενιά ΜΠΟΥΖΟΥΚΗ της Βυτσίστας.
9. ΖΩΙΤΟΠΟΥΛΟΣ: Προέρχονται από τη μεγάλη οικογένεια των Ζιουταίων του Παχτουρίου. Ο Ζιούτος Αναστάσιος του Γεωργίου, γεν. 1806, καταγράφεται στον εκλ. κατάλογο Παχτουρίου του 1882. Ο γιος του ΖΙΟΥΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, γεν. 1847 παντρεύτηκε στη Βυτσίστα τη Φωτεινή ……….. και δημιουργήθηκε η γενιά των Ζωιτοπουλαίων.
10. ΚΑΛΑΝΤΖΗΣ: Πρόγονος των Καλαντζαίων εμφανίζεται ο ΧΡΗΣΤΟΣ. Κάποιοι από τους απογόνους του εμφανίζονται και με το επώνυμο ΧΡΗΣΤΟΣ. Προφορικές αφηγήσεις αναφέρουν και το επώνυμο Λαγός. Ο ΚΑΛΑΝΤΖΗΣ Ιωάννης του Χρήστου, γεν. 1831, και η συζ. του Αγγελική δημιούργησαν το γένος των Καλαντζαίων στη Βυτσίστα.
11. ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ: Πρόγονος αναφέρεται ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ, εξ ου και το επώνυμο ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ. Τα παιδιά του ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, γεν. 1826 και ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, γεν. 1836 είναι γενάρχες δύο παράλληλων οικογενειών στη Βυτσίστα, τη Βάκαρη και το Καπρό.
12. ΚΑΡΑΘΑΝΟΣ: Ως πρόγονος εμφανίζεται ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ [εξ ου και τι επώνυμο]. Τα παιδιά του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ και ΧΡΗΣΤΟΣ δημιουργούν δύο παράλληλα γένη. Πιθανός οι Καραθαναίοι να είναι παλαιότερος κλάδος των Τσιανταίων καθώς τα αγόρια του Παναγιώτη καταγράφονται και ως ΤΣΙΑΝΤΑΣ.
13. ΚΑΡΑΚΙΤΣΙΟΣ: Οι Καρακιτσαίοι της Μεσοχώρας αποτελούν κλάδο των Καρακιτσαίων του Μυροφύλλου. Κοινός πρόγονος είναι ο ΚΑΡΑΚΙΤΣΙΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ[1751[, αδελφός του Κωστούλα [ηγούμενος της Ι.Μ.Αγ. Γεωργίου ως Κοσμάς] Ένα από τα τέκνα του Αλεξίου ο Καρακήτσιος Χρήστος του Αλεξίου είναι ο γηραιότερος του εκλ. καταλόγου του 1882 στη Βυτσίστα[ετών 81]. Ο Βασίλης Σακκά [της γενιάς στο Παλιχώρι] συνδέεται με τους Καρακιτσαίους ως ψυχογιός. Η μεγάλη οικογένεια ΚΑΡΑΚΙΤΣΙΟΥ που απλώνεται στη Βυτσίστα ξεκινά ουσιαστικά με τον ΣΤΕΡΓΙΟ ΚΑΡΑΚΙΤΣΙΟ [και τα αδέλφια του ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ και ΙΩΑΝΝΗ]
14. ΚΑΡΔΟΥΤΣΟΣ: Οι Καρδουτσαίοι ανήκουν στη μεγάλη οικογένεια των Μητσαίων της Βυτσίστας. Γενάρχης του γένους είναι ο ΚΑΡΔΟΥΤΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ του Γεωργίου, γεν.1879, και με τη συζ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ Κων. Κωσταρέλλου απέκτησαν δέκα εν ζωή τέκνα.
15. ΚΑΤΑΡΑΧΙΑΣ: Οι Καταραχαίοι φαίνεται να είναι σαρακατσάνικης καταγωγής και εγκαταστάθηκαν στον Τούρνο, παραποταμίως. Γενάρχης είναι ο ΚΑΤΑΡΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ και συζ. αυτού η ΕΥΑΓΓΕΛΗ του Γώγου Μαυρομύτη.
16. ΚΑΤΣΑΡΟΣ: Οι Κατσαραίοι είναι σαρακατσάνικης καταγωγής συγγενικός κλάδος με τους Κατσαραίους και Γελαδαραίους-Ξηνταραίους του Βαθυρρεύματος. Γενάρχης καταγράφεται ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, του οποίου δύο αγόρια ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ και ο ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ήρθαν στη Βυτσίστα.
17. ΚΑΤΣΟΥΔΑΣ: Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες ο ΚΑΤΣΟΥΔΑΣ έφτασε στη Βυτσίστα από την περιοχή της Άρτας, όπως και άλλες οικογένειες. Η πρώτη τους κατοικία ήταν στον οικισμό ΠΛΑΤΑΝΟΣ [της Μεσοχώρας] κι αργότερα απέκτησαν οικία και στο κυρίως χωριό που ήταν τα χειμαδιά για πολλούς εκείνη την εποχή. Ως γενάρχης καταγράφεται ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, του οποίου ο γιος ΓΕΩΡΓΙΟΣ παντρεύτηκε την ΚΑΤΙΝΑ Αθ. ΤΣΕΛΙΟΥ [από Καπρόι], αδελφή των Χρήστου και Δημητρίου Τσέλιου, γαμπρών επίσης στη Βυτσίστα. Σήμερα το όνομα ΚΑΤΣΟΥΔΑΣ εξέλιπε από τη Μεσοχώρα. Όμως γενιά του Στυλιανού Γεωργ. Κατσούδα ζει και δραστηριοποιείται στην περιοχή της Μαγνησίας.
18. ΚΟΚΚΙΑΣ: Η οικογένεια Κόκκια είναι συγγενική με αυτή από Μοσχόφυτο και Στουρναραίικα. Πρόγονός της ο [Κόκκιας] Κολιός [εκ του Νικόλαος]. Γιος του ο Ιωάννης, ο οποίος καταγράφηκε στον εκλ. κατάλογο του 1882 ως Μάστορας Ιωάννης του Νικολάου, επάγγελμα χαλκιάς. Τα κύριο επάγγελμα της οικογένειας ήταν χαλκιάδες (σιδεράδες) και μουσικοί. Ο πλέον γνωστός στη Μεσοχώρα ήταν ο Νικόλαος του Αποστόλου, με τα 40 βαφτιστήρια, σιδεράς, μουσικός (λαούτο), λειτουργούσε επί χρόνια καφενείο στη θέση της σημερινής “πράσινης γωνιάς”.
19. ΚΟΡΔΑΛΗΣ: Από τις παλιές οικογένειες της Βυτσίστας. Κλάδοι των Κορδαλαίων στη Βυτσίστα ήταν οι Καρακωσταίοι (του Κωνσταντίνου), οι Καραμητραίοι (του Δημητρίου) και ο κλάδος του Ιωάννη. Συγγενικός κλάδος είναι η οικογένεια Κορδαλή στο Βαθύρρεμα.
20. ΚΟΤΡΩΝΗΣ: Η προγονική μνήμη μεταφέρει στις επόμενες γενιές ότι η απώτερη καταγωγή των ΚΟΤΡΩΝΑΙΩΝ είναι η Ύδρα. Από εκεί, αφού πέρασαν από την περιοχή της Λαμίας εντάχθηκαν σε ομάδες κλεφτών και αρματολών και έφτασαν μέχρι τα βουνά του Ασπροποτάμου. Ο πρώτος της γενιάς ΚΟΤΡΩΝΗ που αναφέρεται με όνομα ήταν ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ. Ο πρώτος ΚΟΤΡΩΝΗΣ που καταγράφεται στη Βυτσίστα είναι ο ΚΟΤΡΩΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ [ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ] του Νικολάου γαμπρός πιθανόν του Μαυρομύτη.
Συνεχίζεται ……